KWASICA METABOLICZNA (ODDECHOWA)
Niemożność oddawania C02 w płucach prowadzi w myśl równania Hendersona-Hasselbalcha do zwiększenia pCOa, względnie H2C03 w płynach tkankowych (C02 i H2C03 stoją za sobą w stanie równowagi), czego następstwem jest obniżenie pH w stanach niewyrównanej kwasicy. Jednocześnie ze zwiększeniem pC02 dochodzi do zwiększonej cewkowej re- absorpcji HCO3 przy jednoczesnej zwiększonej regeneracji HCO3 i zwiększonym wydalaniu H+, co prowadzi do kompensacji istniejącej kwasicy. Stąd zwiększenie pHC03 (dawna „rezerwa alkaliczna” v. Slyke’a) jest znamienne dla kwasicy gazowej.
Do kwasicy gazowej prowadzą wszystkie zaburzenia wentylacyjne płuc, przebiegające zazwyczaj jeszcze z hipoksją. Tu należą wszystkie przewlekłe zapalenia płuc i oskrzeli, zwłaszcza prowadzące do zwłóknienia (gruźlica, krzemica płuc itp.), przeszkody mechaniczne wykonywania ruchów oddechowych i wentylacji (zniekształcenia klatki piersiowej, zwężenia dróg oddechowych), porażenia mięśni oddechowych itp. Kwasicę gazową powodują również zaburzenia w krążeniu płucnym, utrudniające oddawanie C02 (niewydolność krążenia, przecieki z powodu patologicznych połączeń prawego krążenia z lewym). Lekka kwasica gazowa powstaje podczas snu z powodu obniżenia wrażliwości ośrodka oddechowego – z tych samych przyczyn powstaje kwasica gazowa z powodu porażenia ośrodka oddechowego (morfina, barbiturany, alkohol etylowy, narkoza). Wreszcie do kwasicy gazowej prowadzi również podawanie środków hamujących anhydrazę węglanową z powodu zwiększonego oddawania C02 .przez erytrocyty.